Atrakcje turystyczne w Kożuchowie

W Kożuchowie i okolicach znajduje się kilka kościołów, które warto zwiedzić. Warto się tam wybrać również wtedy, gdy jesteśmy niewierzący. Kościoły są bowiem często pełne zabytków i pięknych obrazów. Również same budynki budzą podziw, gdyż zostały wybudowane w poprzednich wiekach.

Kościół farny pw. Matki Bożej Gromnicznej w Kożuchowie

Pierwsza źródłowa wzmianka o kościele pochodzi z 1273 r. Kościół w tamtym okresie był trójnawową świątynią z kamienia z prezbiterium na planie prostokąta. Duże fragmenty murów tej pierwotnej budowli tkwią w obrębie obecnej świątyni, rozbudowanej w XIV-XV w.

W trzynastowiecznym kościele od początku istniał ołtarz główny poświęcony Najświętszej Maryi Pannie, zgodnie do wezwania świątyni. Źródło z 1300 r. mówi o dwóch innych ołtarzach: św. Mikołaja i św. Jerzego. Do pierwotnego wezwania fary dodano kolejnych patronów: św. Jana Chrzciciela i św. Michała, i najprawdopodobniej oni też mieli swoje ołtarze. Kościół kożuchowski w sumie posiadał kilkanaście ołtarzy, co świadczyło o zamożności miasta i mieszczaństwa.

W 1524 r. kościół parafialny stał się świątynią protestancką. Zmiana konfesji nie wpłynęła na wyposażenie wnętrza, nie usunięto ołtarzy ani innego wyposażenia. W 1554 r. pożar zniszczył dachy kościoła, które odtworzono jako dwuspadowe nad główną bryłą oraz dwuspadowe i pulpitowe nad zakrystią i kaplicami. W listopadzie 1628 r. sygnały kontrreformacji dotarły do Kożuchowa. Klucze od kościoła odebrane pastorowi zostały przekazane proboszczowi katolickiemu – Jakubowi Schmalandowi.

W 1945 r. przybywająca do Kożuchowa ludność polska w sposób naturalny szukała oparcia w parafii katolickiej i tak kościół Matki Boskiej Gromnicznej (Oczyszczenia NMP) jednoczył przybyszów zza Buga, z Wielkopolski i innych części kraju. Parafia rzymskokatolicka w Kożuchowie objęła swoim zasięgiem miasto z kościołem pomocniczym Świętego Ducha przy ul. 1 Maja, kościoły filialne w Solnikach i Stypułowie, oraz wsie Bielice, Cisów, Czciradz, Drwalewice, Dziadoszyce, Lasocin, Słocina, Sokołów i Zawada.

Kościół pw. św. Anny w Broniszowie

Wieś Broniszów powstała prawdopodobnie w XIV w. Pierwsza źródłowa informacja o wsi pojawiła się w 1305 r. Kolejny dokument z 1376 r. wzmiankuje istnienie we wsi kościoła parafialnego pw. św. Anny. W średniowieczu Broniszów należał do wielu właścicieli – w 1464 r. był we władaniu rodziny von Ebersbach. W 1513 r. wymieniany jest Friedrich von Dyhem. W XVI w. klucz dóbr broniszowskich przeszedł w posiadanie rodziny von Kottwitz.

Za rządów tego rodu miejscowość przeżyła swój rozkwit. W latach 1600-1608 nowi właściciele przebudowali renesansowy dwór obronny, sama budowla powstała prawdopodobnie w II połowie XVI w. Później rezydencję wielokrotnie przebudowywano, nadając jej barkowy wystrój (1698 r.). W XVIII w. założono park krajobrazowy, a w XIX dobudowano do dworu neogotycka basztę i mur z krenelażem.

Z fundacji rodziny Kottwitzów wybudowano również nowy kościół. Pierwotnie była to budowla drewniana, która prawdopodobnie uległa zniszczeniu podczas wojny trzydziestoletniej. Nową świątynię wzniósł ok. 1600 r. Hans Fabian von Kottwitz. W 1676 r. kościół  strawił pożar, odbudowano ją w latach 1691-1694, w 1760 r. otrzymał rokokowe wyposażenie. W I połowie XVIII wieku Broniszów zakupiła rodzina Skrońskich. Z fundacji hrabiny Katarzyny Skrońskiej zbudowano dla mieszkańców wsi szpital. Około 1839 r. majątek przejęła rodzina von Tschammer und Quaritz. W 1845 r. władał nim baron Eduard Eugen von Tschammer, wieś liczyła 992 mieszkańców (343 katolików). Funkcjonowały 3 folwarki i cegielnia. W rękach rodu Broniszów pozostał do 1945 r. W tym czasie wybudowano we wsi zajazd dla podróżnych, kościół ewangelicki i dwie szkoły wyznaniowe. O zakończeniu II wojny światowej w zabudowaniach folwarcznych wybudowano PGR, we dworze mieściły się biura i mieszkania. Obecnie budowla znajduje się w rękach prywatnych.

Kościół  pw. Św. Jerzego w Mirocinie Górnym

Kościół powstał na przełomie XIII i XIV w. (tutejsza parafia jest wzmiankowana w 1352 roku). Budowla wzniesiona na planie wydłużonego prostokąta, od wschodu zamkniętego trójbocznie. Na przełomie XV i XVI wieku dostawiono wieżę od zachodu, a od północy zakrystię i kaplicę. Wnętrza otrzymały zaś sklepienia. Całość otoczono murem kamiennym w którym umieszczono bramkę z ostrołukowym przejazdem. W XVIII wieku powstała kruchta od południa i został prawdopodobnie zainstalowany mechanizm zegara na wieży. Ostatni remont miał miejsce pod koniec XX wieku.

Świątynia ma plan salowy bez wyodrębnionego prezbiterium. Sklepienia sieciowe, w zakrystii kolebowe a w kaplicy krzyżowe. Wieża w dolnej części prostokątna, wzmacniana szkarpami, wyżej przechodzi w ośmiobok. Na drugiej kondygnacji wisi dzwon z 1479 r. Wnętrze kościoła zdobią liczne zabytki z czasów średniowiecza. Są to m.in. polichromia ze scenami z życia Marii i Chrystusa odsłonięta w 1957 roku, fragmenty średniowiecznego ołtarza, ambona z XVII w. Poza tym rzeźby i płaskorzeźby z XV i XVI wieku (Ukrzyżowanie, rodzina św. Anny). Pod zakrystią pochowani są dawni właściciele wsi. Na zewnątrz zachowało się kilka płyt epitafijnych na elewacjach. Drzwi wejściowe zdobione gotyckimi okuciami.

Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Mirocinie Dolnym

Jest kościołem filialnym parafii pw. św. Jerzego w Mirocinie Górnym. Zbudowany na wzniesieniu w zachodniej części wsi kościół gotycki powstał w końcu XIII w., nosząc wówczas wezwanie św. Andrzeja. W roku 1271 wieś, jak i zapewne kościół przekazane zostały przez księcia głogowskiego Konrada pod patronat zakonowi żeńskiemu z Nowogrodu Bobrzańskiego. Do połowy XV w. kościół należał do parafii w Mirocinie Górnym. Samodzielna parafia utworzona została po 1522 r. W końcu XIX w. świątynia popadła w ruinę z powodu opuszczenia. Do dziś kościół przetrwał w stanie praktycznie niezmienionym, remont generalny przeszedł w roku 1946. W 1948 r. świątynie poświęcono i ponownie włączono do parafii w Mirocinie Górnym. Ponownego remontu dokonano w końcu XX w.

Jest to jednonawowa, bezwieżowa bryła z kamienia i rudy darniowej, z prostokątnym prezbiterium i dobudowaną od strony północnej zakrystią. Nawa będąca szerszą od prezbiterium dobudowana została w czasie późniejszym. Obie części posiadają osobne wejścia od strony południowej, przez dwa ostrołukowe ceglane portale. Do XIX w. kościół posiadał drewnianą dzwonnicę, w której znajdowały się dwa dzwony – z 1523 r. i 1615 r. Kościół przykryty jest dachem dwuspadowym, a nad zakrystią pulpitowym. Okna kościoła ostrołukowe z rozglifieniem obustronnym. Na szczególną uwagę zasługują średniowieczne okucia drzwi z motywami zwierzęcymi. Całość otacza kamienny mur z XV w.

Kościół pw. św. Wawrzyńca w Studzieńcu

Wczesnogotycka świątynia z kamienia i rudy darniowej powstała w połowie XIII w. Składała się pierwotnie tylko z zamkniętego wielobocznie prezbiterium. W XV w. najprawdopodobniej dobudowano dzwonnicę, która nie zachowała się do naszych czasów. Świadczyć ma o tym dzwon z 1479 r., który wisi obecnie na dzwonnicy z 1752 r. Do I wojny światowej znajdowały się niej dwa dzwony. W 1917 r. jeden z nich zdjęto i przetopiono na cele militarne.

Kościół założony jest na rzucie prostokąta z nawą tej samej szerokości co prezbiterium od wschodniej strony, które zamknięte jest trójkątnie. Prezbiterium jest najstarszą częścią kościoła. Od strony zachodniej stoi wolno stojąca, drewniana dzwonnica.

O strony wschodniej, na zewnątrz wbudowano epitafia. Dach kościoła pokrywa gont drewniany, całość otacza mur kamienny. Mimo że kościół był wielokrotnie przebudowywany, zachował wczesnogotycki styl. W XVI w. w ścianach wewnętrznych umieszczono kamienne nagrobne tablice właścicieli wsi. W XIX w. trzy zachowane epitafia figuralne przeniesiono na zewnątrz kościoła (elewacja prezbiterium). Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z czasów renesansu i baroku.